در اين مقاله قصد داريم ويژگيهاي تحقيقات مقدماتي را در قانون آيين دادرسي كيفري بررسي كنيم. پيش از بيان هر نكته بايد اشاره كنيم كه قانون آيين دادرسي كيفري در كشور ما از يك نظام دادرسي الگو نگرفته است بلكه نظامهاي دادرسي مختلف را الگوي خود قرار داده است و در واقع از آنها الهام گرفته است. به عنوان مثال موضوع مورد بحث ما يعني تحقيقات مقدماتي ويژگيهايي دارد نشان ميدهد از نظام تفتيشي الهام گرفته است. به عنوان مثال تحقيقات مقدماتي مانند نظام تفتيشي به طور غيرعلني و محرمانه انجام ميشود. همچنين از ديگر ويژگيهاي آن ميتوان به كتبي بودن نيز اشاره كرد كه در ادامه به بررسي مفصل اين ويژگيها ميپردازيم و نكاتي را در اين خصوص بيان ميكنيم.
نكته: هر جا در اين مقاله واژه “تحقيقات” به كار رفته است منظور تحقيقات مقدماتي است.
براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.
منبع : تحقيقات مقدماتي
بررسي ويژگي غيرعلني بودن تحقيقات مقدماتي
در اصل ۱۶۵ قانون اساسي آمده است كه: عليالاصول محاكمات بايد علني باشند يعني حضور افراد در آن مجاز شمرده ميشود مگر اينكه دادگاه علني بودن آن را موجب تشويش اذهان عمومي و مخالف عفت عمومي بداند. همچنين طرفين ميتوانند تقاضا كنند كه دادگاه غير علني باشد.
در واقع اين اصل از قانون اساسي اين نكته را بيان ميكند كه جلسات رسيدگي دادگاه به طور علني برگزار ميشود و اين در حالي است كه اساسا تحقيقات غيرعلني هستند. غيرعلني بودن تحقيقات به اين معنا است كه افرادي به غير از شخص شاكي و شخص متهم و وكلاي اين دو شخص همچنين كارشناس مربوطه و شاهداني كه مربوط به اين موضوع هستند ساير افراد نميتوانند در جلساتي كه براي تحقيقات مقدماتي برگزار ميشود شركت كنند.
حال ممكن است براي شما اين سوال مطرح شود كه علت غير علني بودن جلسات تحقيقات مقدماتي چه چيزي ميباشد؟ در پاسخ بايد بيان كرد كه در صورتي كه جلسات تحقيقات به طور علني برگزار شود افكار عمومي جامعه تحقيقات را مورد هجمه و فشار قرار ميدهند و اين امكان وجود دارد كه تحقيقات مقدماتي از مسير خودش منحرف شود.
بررسي ويژگي محرمانه بودن تحقيقات
پيش از هر نكته بايد بيان كنيم كه محرمانه بودن تحقيقات مقدماتي به اين معنا ميباشد كه اطلاعات مربوط به تحقيقات انتشار پيدا نكند و مستند اين ويژگي ماده ۹۱ قانون آيين دادرسي كيفري ميباشد. در اين ماده بيان شده است كه:
تحقيقات مقدماتي محرمانه انجام ميشود مگر در مواردي كه قانون استثنا نموده است. كليه اشخاص دخيل در مرحله تحقيقات مقدماتي ملزم به حفظ اسرار پرونده هستند و در صورت افشاي اطلاعات، به جرم افشاي اسرار شغلي و حرفهاي محكوم ميگردند.
البته در خصوص برخي جرائم ميتوان اطلاعات محدودي را در اختيار عموم قرار داد. به عنوان مثال در جرايم خشونتباري كه جامعه را تحت تأثير خود قرار دادند به منظور آگاهي بخشي در جهت تنوير افكار عمومي و همچنين جلوگيري از رواج يافتن اطلاعات نادرست اطلاعات محدودي را در اختيار عموم قرار ميدهند.
بررسي ويژگي كتبي بودن تحقيقات مقدماتي
در قانون آيين دادرسي كيفري آمده است كه متهم بايد به سوالات مطروحه كتبا با دست خط خود پاسخ دهد مگر اينكه از اين حق خود صرف نظر كند.
بنابراين با توجه به مواد قانون آيين دادرسي كيفري متوجه ميشويم كه بديهي است فرايند تحقيقات مقدماتي به طور مكتوب انجام شود.
بررسي ويژگي غيرترافعي بودن تحقيقات مقدماتي
منظور ما از غيرترافعي بودن تحقيقات مقدماتي اين است كه طرفين با يكديگر رويارويي نداشته باشند و تحقيقات مربوط به آنها به طور جداگانه انجام شود. در واقع طرفين از شرايط مساوي در جريان تحقيقات برخوردار ميباشند. در اين راستا به ماده ۱۹۲ قانون آيين دادرسي كيفري استناد ميكنيم كه بيان ميكند: تحقيقات از متهم و شاكي انفرادي به عمل ميآيد مگر در دعاوي قابل گذشت كه امكان صلح طرفين با مذاكره دو جانبه مهيا باشد. بازپرس موظف است در صورت امكان ميان طرفين صلح و سازش برقرار كند و زمينه ميانجيگري را فراهم كند.
بايد توجه كنيم كه مسير به سمتي است كه تمام حقوق متهم تا حد امكان تامين شود به عنوان مثال اين حق به او داده ميشود كه از نظر كارشناس استفاده كند و يا به نظر او اعتراض كند و همچنين حق وكيل داشتن نيز براي او در نظر گرفته شده است و ساير حقوقي كه شكايت را به سمت ترافعي شدن هدايت ميكنند.
براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص تحقيقات مقدماتي، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون تحقيقات مقدماتي پاسخ دهند .
براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.
سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد
تماس با برترين مشاوران در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل
لحظه به لحظه همراه شماييم
منبع : تحقيقات مقدماتي