در بررسي ابتدايي اين عنوان پيش از هر نكته‌اي معناي لغوي آن را بررسي مي‌كنيم. عفو در معناي لغوي به معني ساقط كردن عذاب است. در معناي حقوقي وقتي شخصي مرتكب جرم مي‌شود متناسب با جرم ارتكابي براي او مجازات تعيين مي‌شود، حال گاهي اين مجرم مشمول عفو مجازات مي‌شود كه در ادامه به بررسي انواع آن و شرايط تحقق آن مي‌پردازيم.
براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.
منبع : درخواست عفو
انواع عفو
عفو در يك تقسيم‌بندي تقسيم مي‌شود به عفو عمومي و عفو خصوصي.
عفو عمومي
در متن قانون به صراحت اشاره شده است كه مبناي اعطاي عفو عمومي قانون است و از اين طريق مي‌توان اين نكته را برداشت كرد كه قوه مقننه يعني قوه‌اي از ميان قواي سه گانه كه وظيفه قانون گذاري دارد در خصوص اعطاي عفو عمومي صلاحيت دارد.
اين عفو در خصوص اشخاصي اعمال مي‌شود كه جزء متهمين يا محكومين باشند.
اين عفو در شرايطي است كه وضعيت جامعه وضعيت ملتهبي است و براي آرام كردن شرايط اشخاصي را مشمول اين عفو مي‌كنند مانند وقوع انقلاب در يك كشور.
اين عفو به گروه خاصي از مجرمين اعطا نمي‌گردد و معمولا قشر وسيعي را در بر مي‌گيرد.
عفو عمومي شامل مرتكبيني مثل مباشرت و معاون نيز مي‌شود. همچنين اين نوع از عفو علاوه بر اينكه شامل مجازات‌هاي اصلي مي‌شود، مجازات‌هاي تبعي و تكميلي را نيز در بر مي‌گيرد. لازم به ذكر است كه مجازات‌هاي تبعي در حكم ذكر نمي‌شوند.
وقتي عفو عمومي شامل حال كسي باشد تمام مجازات‌هاي اصلي، تبعي و تكميلي از سجل كيفري او پاك مي‌شوند.
اگر عفو عمومي زماني شامل حال شخص شود كه هنوز تعقيب صورت نگرفته باشد ديگر امكان تعقيب وجود ندارد و اگر بعد از صدور حكم قطعي باشد محكوميت او زايل مي‌شود و باقيمانده مجازاتش اجرا نمي‌شود.
اگر شخصي يك بار مشمول عفو عمومي شود و دوباره مرتكب جرمي شود در جرم بعدي اين شخص ديگر شامل قاعده تكرار نمي‌شود. در اين خصوص بايد بيان كرد كه در عفو خصوصي شخص در شرايط مذكور شامل اين قاعده مي‌شود.
عفو خصوصي
در عفو خصوصي بايد اشاره كرد كه پيشنهاد آن را رئيس قوه قضائيه به مقام رهبري مي‌دهد و پس از اينكه مقام رهبري اين پيشنهاد را تاييد كردند اعمال مي‌شود.
اين نوع از عفو شامل اشخاصي كه متهم هستند نمي‌شود بلكه اين عفو اختصاص به افرادي دارد كه محكوم شده‌اند.
اين نوع از عفو تنها نسبت به شخص معين است و اگر جرم يك شخص معاونت در جرم باشد مشمول اين نوع از عفو نمي‌شود.
بر اساس متن صريح قانون در اصل 110 مقامي كه حق اعطاي عفو خصوصي را دارد مقام رهبري است.
اين عفو مجازات‌هاي تبعي و تكميلي را زايل نمي‌كند بلكه تنها اختصاص به مجازات‌هاي اصلي دارد و اجراي آن را متوقف مي‌سازد.
قصاص و ديات
جرائمي كه در خصوص قصاص و ديات است متضمن نفع و حق افرادي است كه اين حق زماني محقق مي‌شود كه مجازات مربوطه اعمال شود. حال ممكن است به جهات و دلايلي بخشش ذي حق دعوا شامل حال مجرم شود ولي به هيچ عنوان مجازات اين شخص مشمول عفو نمي‌شود.
شرايط اشخاصي كه مشمول عفو خصوصي مي‌شوند
يكي از شرايطي كه بايد براي شامل شدن عفو خصوصي وجود داشته باشد اين است كه شخص محكوم شاكي خصوصي نداشته باشد و يا اگر هم دارد رضايت او را گرفته باشد، همچنين او بايد مدتي از دوران محكوميتش را سپري كرده باشد.
مناسبت‌هايي كه عفو خصوصي را به دنبال دارند
1ـ ولادت حضرت رسول اكرم «ص» ۱۲ تا ۱۷ ربيع‌الاول.
2ـ مبعث حضرت رسول اكرم «ص» ۲۷ رجب.
3ـ ولادت حضرت اميرالمؤمنين «ع» ۱۳رجب.
4ـ ولادت حضرت فاطمه زهرا «س» ويژه عفو محكومين نسوان ۲۰ جمادي الثاني.
5ـ ولادت حضرت امام حسين «ع» ۳ شعبان.
6ـ ولادت حضرت قائم «عج» ۱۵ شعبان.
7ـ عيد سعيد فطر، اول شوال.
8- عيد سعيد قربان، ۱۰ ذي‌حجه.
9ـ عيدسعيد غدير، ۱۸ ذي‌حجه.
10ـ سالروز پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي، ۲۲ بهمن.
11ـ عيد نوروز، اول فروردين.
12ـ سالروز جمهوري اسلامي، ۱۲ فروردين.
13ـ سالروز حماسه فتح خرمشهر ويژه عفو محكومين نيرو‌هاي مسلح، ۳ خرداد.
براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص عفو، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون عفو پاسخ دهند.
براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.
منبع : درخواست عفو